Epilepsy (Sawan)

Artikal 381 - Epilepsi adalah gangguan sistem saraf pusat (neurologi) di mana aktiviti otak menjadi tidak normal, menyebabkan sawan (seizures) atau tempoh perilaku yang luar biasa, sensasi, dan kadang-kadang kehilangan kesedaran.

Sesiapa sahaja boleh mengalami epilepsi. Epilepsi boleh berlaku pada lelaki dan perempuan dari semua kaum, latar belakang etnik dan umur.

Gejala sawan boleh berbeza-beza. Sesetengah orang yang mengidap epilepsi hanya menatap kosong selama beberapa saat semasa sawan, sementara yang lain berulang kali mengeraskan lengan atau kaki mereka. Pernah sawan tidak bermakna anda mempunyai epilepsi. Sekurang-kurangnya dua kali peristiwa sawan yang berlaku secara amnya barulah diperlukan untuk diagnosis epilepsi.

Rawatan dengan ubat-ubatan atau kadang-kadang pembedahan boleh mengawal sawan untuk majoriti orang dengan epilepsi. Sesetengah orang memerlukan rawatan seumur hidup untuk mengawal sawan, tetapi bagi yang lain, sawan akhirnya hilang. Sesetengah kanak-kanak dengan epilepsi boleh sembuh dengan sendiri seiring dengan pertambahan usia.

TAJUK: Gejala

Epilepsi disebabkan oleh aktiviti tidak normal di dalam otak, sawan boleh menjejaskan sebarang proses koordinat otak anda. Tanda-tanda dan gejala sawan mungkin termasuk:

• Kekeliruan sementara
• Mulut yang yang berkumam kamit seperti aksi sedang membaca jampi serapah
• Pergerakan lengan dan kaki yang tidak terkawal
• Kehilangan kesedaran atau kawalan
• Gejala psikik seperti ketakutan, kebimbangan atau deja vu

Gejala berbeza-beza bergantung kepada jenis sawan. Dalam kebanyakan kes, seseorang yang mempunyai epilepsi cenderung mempunyai jenis sawan yang sama pada setiap kali ianya berlaku, jadi gejala akan serupa dari episod ke episod.

Doktor umumnya mengklasifikasikan sawan sebagai focal atau umum, berdasarkan bagaimana aktiviti otak yang tidak normal bermula.

TAJUK: Sawan Separa (Focal Seizures)

Apabila sawan disebabkan oleh aktiviti tidak normal dalam satu kawasan otak anda, ia dipanggil serangan fokal (separa). Sawan ini termasuk dalam dua kategori:

• Sawan separa tanpa kehilangan kesedaran. Setelah kena sawan separa ringkas, sawan ini tidak menyebabkan kehilangan kesedaran. Sawan mungkin akan mengubah emosi atau mengubah cara rupa, bau, rasa, rasa atau bunyi. Sawan juga boleh menyebabkan anggota badan kejang secara tidak sengaja, seperti lengan atau kaki, dan gejala sensasi spontan seperti kebas, pening dan rasa berpinar-pinar seperti cahaya yang sering bertukar terang gelap berturut-turut
• Sawan separa dengan kesedaran terjejas. Setelah kena sawan separa kompleks, kejutan ini melibatkan perubahan atau kehilangan "consciousness or awareness". Semasa sawan separa kompleks, anda mungkin merenung ke ruang angkasa dan tidak bertindak balas dengan normal kepada persekitaran anda atau melakukan gerakan berulang, seperti menggosok tangan, mengunyah, menelan atau berjalan dalam lingkaran.

Gejala sawan separa mungkin dikelirukan dengan gangguan neurologi lain, seperti migrain, narkolepsi atau penyakit mental. Pemeriksaan dan ujian yang menyeluruh diperlukan untuk membezakan epilepsi daripada gangguan lain.

TAJUK: Sawan Umum (Generalized Seizures)

Sawan yang kelihatan melibatkan semua bidang otak disebut sawan umum. Enam jenis sawan umum wujud.

• Absence seizures. yang sebelum ini dikenali sebagai sawan petit mal, sering berlaku pada kanak-kanak dan dicirikan oleh memandang ke ruang angkasa atau pergerakan badan halus seperti mata berkedip atau membungkuk bibir. Sawan ini menyebabkan kehilangan kesedaran yang singkat
• Sawan tonik. menyebabkan kekejangan otot anda. Sawan ini biasanya menjejaskan otot di belakang, lengan dan kaki anda dan boleh menyebabkan anda jatuh ke tanah
• Sawan Atonik. juga dikenali sebagai sawan penurunan, menyebabkan kehilangan kawalan otot, yang boleh menyebabkan anda tiba-tiba rebah atau jatuh
• Clonic seizures. dikaitkan dengan pergerakan otot yang berulang atau berirama. Sawan ini biasanya menjejaskan leher, muka dan lengan
• Sawan myoclonic. biasanya muncul sebagai jeritan singkat tiba-tiba atau penyusutan tangan dan kaki anda
• Sawan tonik-klonik. yang sebelum ini dikenali sebagai sawan besar, adalah jenis sawan epileptik yang paling dramatik dan boleh mengakibatkan kehilangan kesedaran yang teruk, badan mengeras dan bergegar, dan kadang-kadang kehilangan kawalan pundi kencing atau menggigit lidah anda.

TAJUK: Bila hendak berjumpa doktor

Dapatkan bantuan perubatan segera jika ada yang berikut:

• Sawan berlangsung lebih dari lima minit
• Pernafasan atau kesedaran tidak kembali selepas sawan berhenti
• Sawan kedua berlaku sebaik sahaja sawan yang pertama baru sahaja berlaku
• Anda mempunyai demam yang tinggi
• Anda mengalami keletihan haba
• Anda hamil
• Anda mempunyai diabetes
• Anda telah mencederakan diri sendiri semasa sawan berlaku

Sekiranya anda mengalami sawan untuk kali pertama, dapatkan nasihat perubatan.

TAJUK: Punca

Epilepsi tidak mempunyai sebab yang boleh dikenalpasti pada kira-kira 50% orang dengan keadaan ini. Pada separuh lagi, keadaan itu boleh dikesan kepada pelbagai faktor, termasuk:

• Pengaruh genetik. Beberapa jenis epilepsi, yang dikategorikan oleh jenis penyitaan yang anda alami atau bahagian otak yang terjejas, dijalankan dalam keluarga. Dalam kes ini, kemungkinan ada pengaruh genetik. Penyelidik telah mengaitkan beberapa jenis epilepsi kepada gen tertentu, tetapi bagi kebanyakan orang, gen hanya sebahagian daripada punca epilepsi. Gen tertentu boleh menjadikan seseorang lebih sensitif terhadap keadaan alam sekitar yang memicu kejang
• Trauma kepala. Trauma kepala akibat kemalangan kereta atau kecederaan trauma lain boleh menyebabkan epilepsi
• Keadaan otak. Keadaan otak yang menyebabkan kerosakan pada otak, seperti tumor otak atau pukulan, boleh menyebabkan epilepsi. Strok adalah punca utama epilepsi pada orang dewasa yang lebih tua daripada umur 35 tahun
• Penyakit berjangkit. Penyakit berjangkit, seperti meningitis, AIDS dan ensefalitis virus, boleh menyebabkan epilepsi
• Kecederaan prenatal. Sebelum lahir, bayi sensitif terhadap kerosakan otak yang boleh disebabkan oleh beberapa faktor, seperti jangkitan pada ibu, kekurangan nutrisi atau kekurangan oksigen. Kerosakan otak ini boleh mengakibatkan epilepsi atau cerebral palsy
• Gangguan pembangunan. Epilepsi kadangkala boleh dikaitkan dengan gangguan perkembangan, seperti autisme dan neurofibromatosis.

TAJUK: Faktor risiko

Faktor tertentu boleh meningkatkan risiko epilepsi:

• Umur. Permulaan epilepsi adalah perkara biasa pada kanak-kanak dan orang dewasa yang lebih tua, tetapi keadaan boleh berlaku pada usia apa-apa
• Sejarah keluarga. Sekiranya anda mempunyai sejarah keluarga epilepsi, anda mungkin mengalami peningkatan risiko gangguan penyitaan
• Kecederaan kepala. Kecederaan kepala bertanggungjawab untuk beberapa kes epilepsi. Anda boleh mengurangkan risiko anda dengan memakai tali pinggang keledar semasa menunggang kereta dan dengan memakai topi keledar semasa berbasikal, ski, menunggang motosikal atau terlibat dalam aktiviti lain dengan risiko kecederaan kepala yang tinggi
• Strok dan penyakit vaskular lain. Strok dan saluran darah lain (vaskular) boleh mengakibatkan kerosakan otak yang boleh menyebabkan epilepsi. Anda boleh mengambil beberapa langkah untuk mengurangkan risiko penyakit ini, termasuk membatasi pengambilan alkohol dan mengelakkan rokok, memakan makanan yang sihat, dan berolahraga secara teratur
• Dementia. Dementia boleh meningkatkan risiko epilepsi pada orang dewasa yang lebih tua
• Jangkitan otak. Jangkitan seperti meningitis, yang menyebabkan keradangan di otak atau saraf tunjang, dapat meningkatkan risiko anda
• Kejang pada zaman kanak-kanak. Demam yang tinggi pada zaman kanak-kanak kadang-kadang boleh dikaitkan dengan kejang. Kanak-kanak yang mengalami kejang kerana demam yang tinggi biasanya tidak akan mengalami epilepsi. Risiko epilepsi bertambah jika kanak-kanak mempunyai penyitaan yang panjang, satu lagi keadaan sistem saraf atau sejarah keluarga epilepsi.

TAJUK: Komplikasi

Mempunyai sawan pada waktu tertentu boleh membawa kepada keadaan yang berbahaya kepada diri sendiri atau orang lain.

• Jatuh. Jika anda jatuh semasa sawan, anda boleh mencederakan kepala anda atau menyebabkan tulang anda patah
• Lemas. Sekiranya anda mempunyai epilepsi, anda adalah 15 hingga 19 kali lebih cenderung untuk lemas semasa berenang kerana kemungkinan sawan di dalam air
• Kemalangan kereta. Sawan yang menyebabkan hilang kesedaran atau kawalan boleh membahayakan jika anda memandu kereta atau mengendalikan peralatan lain. Banyak negeri mempunyai sekatan lesen pemandu yang berkaitan dengan keupayaan pemandu untuk mengawal sawan dan mengenakan jumlah masa yang minimum bahawa pemandu mesti bebas sawan selama beberapa bulan atau tahun, sebelum dibenarkan memandu
• Komplikasi kehamilan. Kejang semasa hamil menimbulkan bahaya kepada ibu dan bayi, dan ubat-ubatan anti-epilepsi tertentu meningkatkan risiko kecacatan kelahiran. Jika anda mempunyai epilepsi dan anda sedang mempertimbangkan untuk hamil, berbincang dengan doktor anda semasa merancang kehamilan anda. Kebanyakan wanita dengan epilepsi boleh hamil dan mempunyai bayi yang sihat. Anda perlu dipantau dengan teliti sepanjang kehamilan, dan ubat-ubatan mungkin perlu diselaraskan. Ia sangat penting untuk mendapatkan nasihat doktor anda untuk merancang kehamilan anda
• Isu kesihatan emosi. Orang dengan epilepsi lebih cenderung mempunyai masalah psikologi, terutamanya kemurungan, kebimbangan dan pemikiran dan tingkah laku bunuh diri. Masalah mungkin disebabkan oleh kesukaran menangani keadaan itu sendiri serta kesan sampingan ubat.

Komplikasi epilepsi yang mengancam nyawa yang lain adalah jarang berlaku, tetapi mungkin akan berlaku, seperti:

• Status epileptikus. Keadaan ini berlaku jika anda berada dalam keadaan sawan berterusan yang berlangsung lebih dari lima minit atau jika anda mempunyai sawan berulang yang kerap tanpa mengembalikan kesedaran penuh di antara sawan pertama dan sawan yang disusuli sejurus selepas itu. Orang yang mempunyai epilepsi mempunyai peningkatan risiko kerosakan otak kekal dan kematian
• Kematian mendadak dalam epilepsi (SUDEP). Secara keseluruhannya orang yang mengidap epilepsi mempunyai risiko kecil kematian mendadak yang tidak dijangka iaitu sebanyak 1%. Penyebabnya tidak diketahui, tetapi beberapa kajian menunjukkan ia mungkin berlaku disebabkan oleh jantung atau keadaan pernafasan. Orang yang sering mengalami tonik-clonic seizures atau orang yang kejang tidak dikawal oleh ubat mungkin berisiko tinggi SUDEP.

QURAN 3:95

"Say, " Allah has told the truth. So follow the religion of Abraham, inclining toward truth; and he was not of the polytheists."

"Katakanlah (wahai Muhammad): "Benarlah (apa yang difirmankan oleh) Allah, maka ikutilah kamu akan ugama Nabi Ibrahim yang ikhlas (berdasarkan Tauhid), dan bukanlah ia dari orang-orang musyrik."